Vì đâu ngành luyện nhôm châu Âu đứng trước cuộc khủng hoảng sống còn?

Khủng hoảng năng lượng không chỉ là nguồn cơn gây ra nguy đóng cửa của nhiều nhà máy luyện nhôm châu Âu mà còn ảnh hưởng đến hàng loạt ngành công nghiệp khác.

Trong ngành công nghiệp nhôm, việc đóng cửa một nhà máy luyện nhôm là quyết định vô cùng khó khăn. Một khi nguồn điện bị cắt và các dây chuyền sản xuất đóng lại, có thể phải mất nhiều tháng và hàng chục triệu USD để đưa chúng hoạt động trở lại. Những người trong ngành cho biết cuộc khủng hoảng năng lượng leo thang hiện nay có thể tạo ra sự “tuyệt chủng” cho nhiều khu vực sản xuất nhôm lớn của khu vực.

Nhôm được sử dụng trong hàng loạt sản phẩm quan trọng, từ khung ô tô, lon nước ngọt đến tên lửa đạn đạo. Để sản xuất ra một tấn nhôm cần 15 MWh điện – đủ để cung cấp cho 5 gia đình tại Đức sử dụng trong một năm.

Một số lò luyện nhôm tại châu Âu được trợ giúp bởi chính phủ, gồm các khoản trợ cấp, các hợp đồng điện dài hạn hoặc đặc cách tiếp cận các nguồn năng lượng tái tạo riêng nhưng không phải lò luyện nào cũng may mắn như vậy. Khi sản xuất giảm, hàng trăm nhà sản xuất cần đến nhôm đang phải phụ thuộc nhiều hơn vào nhập khẩu. Họ còn phải tránh kim loại từ Nga, vốn là nhà cung cấp lớn nhất cho châu Âu trước đây.

“Lịch sử đã chứng minh, một khi các nhà máy luyện nhôm biến mất, chúng sẽ không quay trở lại”, Mark Hansen – CEO của Concord Resources Ltd cho biết. Các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp này cho biết họ khẩn cấp cần sự hỗ trợ của các chính phủ để tồn tại. Tuy nhiên, một sự trợ giúp dành riêng cho các ngành công nghiệp này sẽ khiến các chính phủ “khó ăn khó nói” với người dân khi họ phải đối mặt với hóa đơn tiền điện tăng cao và mối đe dọa mất điện luôn hiện hữu.

Đáng lo ngại hơn khi tình trạng đóng cửa này sẽ không diễn ra trong ngắn hạn. Giá điện trong năm 2024-2025 tại châu Âu dự kiến vẫn rất cao, đe dọa sự tồn tại của nhiều ngành công nghiệp. 

Wood Mackenzie ước tính châu Âu đã mất khoảng 1 triệu tấn năng lực sản xuất nhôm hàng năm và Patel cho biết ông tin rằng 25% trong số đó sẽ bị cắt giảm vĩnh viễn. Theo ước tính của Wood Mackenzie, 500.000 tấn khác “rất dễ bị tổn thương”. Việc cắt giảm sản xuất tại châu Âu gần như không tác động đến giá nhôm, vốn đã giảm hơn 40% kể từ mức đỉnh vào tháng 3. Các nhà giao dịch cho rằng sự sụt giảm nhu cầu toàn cầu có thể còn nghiêm trọng hơn.

Tổn thất của châu Âu chỉ chiếm khoảng 1,5% nguồn cung nhôm toàn cầu nhưng chúng sẽ khiến người tiêu dùng ở đây ngày càng phụ thuộc vào hàng nhập khẩu. Hiện tại, các nhà sản xuất châu Âu đang phải trả phí vận chuyển rất đắt để nhôm được vận chuyển đến các cảng địa phương và nếu giá thành sản xuất lên cao hơn nữa, họ gần như không thể cạnh tranh với các đối thủ ở châu Á và Mỹ.

Cuộc khủng hoảng năng lượng cũng đang lan nhanh xuống chuỗi cung ứng tới các công ty mua nhôm. Họ phải sử dụng một lượng khí đốt đáng kể để biến nhôm thành sản phẩm tiêu dùng, từ ô tô đến bao bì thực phẩm. Nhiều công ty đang tìm cách chuyển phần chi phí năng lượng tăng cao này sang các khoản phụ phí, khiến chi phí nhà sản xuất tăng thêm trong nhiều năm tới. 

Nguồn: Bloomberg